Kłopotliwe obrazy ( Offending Images)
Projekt w ramach VI Biennale Fotografii
FOTOGRAFIA / IDEOLOGIA / POLITYKA
Poznań, 08.05 – 07.06. 2009
Wystawa Kłopotliwe obrazy: SPOT, ul. Dolna Wilda 87, Poznań,
08.05 – 07.06. 2009
Idea
Kłopotliwe obrazy (offending images- kategoria zaczerpnięta z książki W.J.T Mitchella „What Do Pictures Want”) to fotograficzne reprezentacje, które nie pokazują rzeczywistości, ale rzeczywistość tę zmieniają w sposób bezpośredni, które zostały przez ich twórcę wyposażone w zdolność do działania i powodują zmianę nie tyle naszych postaw, świadomości, co naszych zachowań.
Władza „kłopotliwych obrazów” nad spotkającymi je na swojej drodze osobami nie polega na tym, że posiadają one zdolność do narzucania postaw, zmieniania myślenia, świadomości, ale raczej na tym, że wymuszają one określone działania, domagają się, by coś z nimi zrobić: by je ominąć, zniszczyć, komuś pokazać albo zasłonić, wykorzystać jako inspirację albo źródło erotycznego pobudzenia.
„Kłopotliwość” obrazów, o których tu mowa polega na tym, że wykraczają one poza nasz sposób definiowania tego, czym jest obraz, a zwłaszcza obraz fotograficzny. Nie są one bowiem ani przezroczystymi reprezentacjami, ani też środkami przenoszenia znaczeń, które można łatwo odczytać. Kłopotliwe obrazy to obiekty, które nie mieszczą się w ramach tego, co uznajemy za możliwy sposób przedstawiania rzeczywistości albo które przedstawiają to, czego pokazywanie jest niedozwolone, prawnie zakazane, obarczone wizualnymi i obyczajowymi tabu. Ponieważ nie mieszczą się one w naszych wyobrażeniach dotyczących tego, czym jest obraz i co powinien on przedstawiać, stają się one nieprzezroczyste- wywołują gwałtowne reakcje emocjonalne i cielesne, uruchamiają działania prawne i polityczne, zmuszają jednostki do zrobienia czego z nimi.
Kłopotliwe obrazy to nie tylko zdjęcia przedstawiające nagość, przemoc, potworność, okrucieństwo, przedstawienia obrazoburcze lub politycznie niepoprawne, ale też fotografie zbyt piękne, nadmiernie zestetyzowane, umiejscowione w niewłaściwych dla siebie miejscach i kontekstach. Ich odstawanie od definicji tego, co można nazwać zdjęciem sprawia, iż poruszają one nasze ciała, a nie umysły. Są one polityczne nie dlatego, że manipulują naszą świadomością, stanowią krytyczne świadectwo wystawiane rzeczywistości, transmitują ideologie reprodukujące lub podważające system, ale dlatego, że sprawują nad nami władzę. Władzę, która prowokuje, wymusza udzielanie odpowiedzi, przeciąga wzrok i uwagę, wywołuje emocjonalne i somatyczne reakcje.
Wystawa „Kłopotliwe obrazy” starałaby się prezentować siłę i władzę obrazów fotograficznych oraz ją dokumentować. W naszym zamiarze ma ona pokazywać zarówno „kłopotliwe obrazy”, ale też drzemiące w nich potencje, ich zdolność do zarządzania naszymi reakcjami, poruszania naszych ciał, aktywowania procesów społecznych. Dlatego też najlepszym miejscem tej demonstracji jest otwarta przestrzeń miejska oraz konteksty i media, których ona dostarcza. To w niej właśnie, konfrontując zdjęcia sprawiające nam problemy poznawcze ze zróżnicowanymi jednostkami, miejscami i mediami, w których fotografie te się nie mieszczą możemy w pełni doświadczyć władzy obrazów, zapytać o jej naturę, sprawdzić jej moc.
Wystawa „Kłopotliwe obrazy”, którą będzie można oglądać w SPOT od 08.05 do 07.06.09 prezentuje dokumentację reakcji mieszkańców Poznania na obrazy, które na przełomie kwietnia i maja tego roku będę prezentowane w przestrzeni miejskiej. W trakcie jej trwanie będzie można oglądać zarówno filmy oraz fotografie prezentujące, w jaki sposób Poznaniacy radzili sobie z niepokojącymi fotografiami pojawiającymi się w dobrze znanych im miejscach, takich jak ulice, bramy, place, dworce kolejowe, czy puby, ale również dokumentację wymiany mailowej, urzędniczych pism, korespondencji związanych z przygotowywaniem wystawy. Pokazanie jak trudno jest umieścić obrazy w przestrzeni miejskiej, jak wiele zabiegów należy podjąć, by uzyskać na to zgodę ze strony władz miejskich, urzędów i prywatnych osób stanowi integralny aspekt tego, co nazwaliśmy „kłopotliwymi obrazami”, a co zazwyczaj ukryte jest za kulisami artystycznych projektów i ekspozycji.
W projekcie „Kłopotliwe obrazy” biorą udział:
Andrzej P. Florkowski,
Mariusz Forecki i Agencja TamTam,
Kuratorem projektu jest Marek Krajewski
Kontakt: Marek Krajewski, krajew0@icpnet.pl, 501946668
Blog projektu: http://klopotliweobrazy.blogspot.com/
Oficjalna strona VI Biennale Fotografii: http://biennalefotografii.pl
Organizator projektu:
Galeria Miejska Arsenał w Poznaniu
Partnerzy projektu:
Warsztat Socjologii Wizualnej w Instytucie Socjologii UAM w Poznaniu
